کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌‌آثار کلاسیک سینمای مستند» نوشته ویلیام روتمن ترجمه محمد گذرآبادی / انتشارات هرمسdocumentary film classics

الکساندر دوما در سال ۱۸۴۴ رمان «‌‌‌‌‌‌‌‌سه تفنگدار» را منتشر کرد که حوادث آن به دوران سلطنت لویی سیزدهم و رئیس شورای وزیران وی کاردینال ریشلیو مربوط می‌شود. آتوس، پرتوس و آرامیس ۳ تفنگداری هستند که بعداً قهرمان اصلی این داستان تاریخی یعنی دارتانیان، نخست همچون سپاهی جوانی، به آنان ملحق می‌شود. رمان «‌‌‌‌‌‌‌‌سه تفنگدار» بدون تردید از شاهکارهای ادبیات داستانی در دنیاست. الکساندر دوما، در این رمان عظیم در حقیقت بازگوکننده قسمت کوچکی از تاریخ فرانسه بوده و با مهارت و نبوغ مثال‌زدنی خود این مهم را انجام داده است. مفهومی که رمان بر آن تاکید دارد همان جمله مشهور و معروف «‌‌‌‌‌‌‌‌همه برای یکی و یکی برای همه» است. راوی داستان خود نویسنده، و شخصیت اصلی جوان شجاع و باهوشی به نام دارتانیان است؛ مکان و زمان هم فرانسه در بین سالهای ۱۶۲۵ تا ۱۶۲۸ است. چنانچه از نام کتاب برمی‌آید رمان، روایت و شرح شجاعت، دلاوری‌ها و قهرمانی‌های ۳ تن از تفنگداران شجاع فرانسه در زمان حکومت لویی سیزدهم است. آتوس، پرتوس و آرامیس و جوان شجاع دیگری به نام دارتانیان با یکدیگر پیمان دوستی بسته و در تمام سختی‌ها و مشکلات با هم هستند. این ۳ تفنگدار در طی یک دوئل با یکدیگر آشنا شده و دارتانیان هم که به قصد پیوستن به نیروی نظامی فرانسه عازم پاریس بوده به صورت اتفاقی با این گروه آشنا شده است. پیمان دوستی بین این چهار دلاور باعث خلق ماجراهای قهرمانانه و شگرفی شده و لذتی عمیق را به خواننده هدیه می‌کند. در رمان الکساندر دوما ۴ تفنگدار وجود دارد ولی چون قهرمان اصلی، دارتانیان، تا اواخر داستان تفنگدار نیست، رمان، «‌‌‌‌‌‌‌‌‌سه تفنگدار» نامیده شده است.
کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌‌سه تفنگدار» را الکساندر دوما نوشته و محمدطاهر میرزا اسکندری طاب‌ثراه ترجمه کرده و انتشارات هرمس به سال ۱۴۰۰ در ۲ جلد و در ۸۶۸ صفحه برای هشتمین بار منتشر کرده است.