کتاب «سقراط» نوشته گوتفرید مارتین ترجمه محمود عبادیان / انتشارات هرمسsokrates

در کتاب «سقراط» نوشته گوتفرید مارتین بیان می‌شود که فهم‌ناپذیری «سقراط» با مسئله شخصیت تاریخی او آغاز می‌شود. از خود «سقراط» هیچ نوشته‌ای به دست ما نرسیده است. هیچ گزارشی دال بر آن نیست که او خود چیزی نوشته باشد؛ بنابراین ما فقط گزارش‌هایی درباره او در دست داریم. این گزارش‌ها در وهله نخست از آن فیلسوفان است، به خصوص گزارش‌های شاگردانش. منبع دیگر را آثار شاعران هم‌عصر «سقراط» تشکیل می‌دهند؛ شاعرانی که او را موضوع طبع‌آزمایی خود می‌کردند. آریستوفاس از آن زمره است و سرانجام این مسئله مطرح می‌شود که مجموعه مجسمه‌های وی را تا چه اندازه می‌توان مدارکی مستند تلقی کرد. زندگانی «سقراط» را بسیار خلاصه روایت کرده‌اند. «سقراط» پسر سوفرونیکوس تندیس‌تراش بود. چنان می‌نماید که حرفه «سقراط» مجسمه‌سازی بوده است. «سقراط» خواسته بود تا روز مرگ خود را با دوستان و شاگردانش به سر برد؛ چیزی که با نگرش یونانی آن زمان کاملاً تطبیق می‌کند. ارسطو در جای جای آثار خود از «سقراط» سخن می‌گوید. مهم‌ترین آن‌ها تاریخ فلسفه یونان است که در کتاب «مابعد الطبیعه» آمده است. در این نوشته ارسطو اهمیت فلسفی «سقراط» را به دقت بیان می‌کند. «سقراط» واژه‌ای را به کار می‌برد که آتنی‌ها با آن از او سخن می‌گویند و او خود را با آن معرفی می‌کند: «من در مبنای دانش مردم، تردید ایجاد می‌کنم و تا آنجا پیش می‌روم که آدمیان دیگر چیزی ندانند». این واژه چنان با کلام یونانی عجین است که به آسانی ترجمه‌پذیر نیست. شلایر ماخر آن را چنین ترجمه کرده است: «بدان که من نیز چنینم، اما این را پیش دیگران نگو؛ زیرا کسی نمی‌داند که چنین هنری دارم و چون مردم از آن خبر ندارند، در غیاب من سخنی در این باره نمی‌گویند، بلکه می‌گویند که من فهم‌ناپذیرترین مردمانم و همگان را به سرگردانی می‌کشانم».
کتاب «سقراط» را گوتفرید مارتین نوشته و محمود عبادیان ترجمه کرده و انتشارات هرمس به سال 1400 در 233 صفحه برای سومین بار منتشر کرده است.