کتاب «شیخ بهایی و توپ مروارید: وان که این‌ کار ندانست در انکار بماند» نوشته سید محمد بهشتی و الناز نجار نجفی و بهنام ابوترابیان / انتشارات روزنه

کتاب «شیخ بهایی و توپ مروارید: وان که این‌ کار ندانست در انکار بماند» در حقیقت به دو موضوع مجزا و به ظاهر بی‌ربط با هم می‌پردازد؛ یکی شخص و آن دیگری شیء. سپس در ادامه فصل‌های کتاب و پس از روایت قصه‌پردازی‌هایی که حول این دو عامل و نشان دادن دوره‌ای از تاریخ و فرهنگ ایرانی انجام شده، به حقیقت آن‌ها و رابطه‌شان با یکدیگر پرداخته شده است. این دو موضوع، یکی شخص شیخ بهایی از عالمان مشهور و معماری افسانه‌ای است و دیگری شیء توپ مروارید است که نام توپی جنگی است که در بین مردم تهران مورد احترام و افسانه‌ای بوده است. به واسطه این دو موضوع، به دوران بعد از سقوط تیمور تا دوران معاصر، بحران‌های این دوران، استعمار و استثمار جهانی، آغاز انزوای ایران و مشخصات فرهنگی این زمان اشاره شده است. سید محمد بهشتی و الناز نجار نجفی و بهنام ابوترابیان در کتاب خود سعی کرده‌اند به تفکیک درباره افسانه و حقیقت بحث کنند و این موضوع واکاوی شود که افسانه‌های ساخته‌شده درباره دو موضوع مورد بحث کتاب، ناقض و نفی‌کننده واقعیات این دو در تاریخ نیست و نباید آن‌ها را نادیده گرفت، چرا که بخشی از فرهنگ غنی ما را تشکیل می‌دهند و در شکل‌گیری گوشه‌ای از تاریخ نقش داشته‌اند. عنوان فصل‌های کتاب چنین است: فصل نخست. شیخ بهایی: افسانه یا واقعیت؟؛ فصل دوم. توپ مروارید: دانایی یا خرافه؟؛ فصل سوم. افسانه یا واقعیت؟؛ فصل چهارم. در انکار ماندن نخبگان؛ فصل پنجم. سرانجام سخن.
کتاب «شیخ بهایی و توپ مروارید: وان که این‌ کار ندانست در انکار بماند» را سید محمد بهشتی و الناز نجار نجفی و بهنام ابوترابیان نوشته‌اند و انتشارات روزنه به سال ۱۳۹۶ برای اولین بار در ۴۰۸ صفحه منتشر کرده است.