کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌‌خیام / ۹» نوشته اسماعیل هنرمندنیا با تصویرگری فاطمه شیرمحمدی / انتشارات سایه‌گستر (کتاب‌‌های توت‌فرنگی)

کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌خیام» جلد نهم از مجموعه «‌‌‌‌‌‌‌‌‌داستان‌های مشاهیر ایران‌زمین» است و در هر جلد آن یکی از مشاهیر ایران، به کودکان و نوجوانان معرفی می‌شود. در کتاب حاضر اسماعیل هنرمندنیا زندگی شاعر، حکیم، ستاره‌شناس و فیلسوف بزرگ و پرآوازه ایران، خیام نیشابوری را از کودکی تا پایان عمر، به اختصار و به زبان ساده بازگو می‌کند. به‌جز زندگی این شاعر نامدار، در این کتاب درباره دانش ریاضی و هنر شاعری خیام نیز مطالبی را می‌خوانیم. محیط سیاسی عصر خیام آلوده به تعصب و قشری‌گری بود. نمونه این تعصب‌های مذهبی و سیاسی را می‌توان در «‌‌‌‌‌‌‌‌‌سیاست‌نامه» خواجه نظام‌الملک دید. قالب شعری‌ای که خیام برای بیان اندیشه‌های خود به‌ کار برده، رباعی است. رباعیات او از بهترین نمونه‌های این نوع شعر به شمار می‌آید. رباعیات او به قدری ساده، طبیعی و روان گفته شده که هر کسی را شیفته می‌کند. رباعی مخصوص اندیشه‌های کوتاه و عمیق و تأمّلات فلسفی است و تکیه اصلی معنا در مصراع چهارم است. در ادب پارسی، نامبردارترین ترانه‌ها و رباعیات به نام خیام ثبت شده‌ است. ادوارد فیتز جرالد رباعیات خیام را به انگلیسی ترجمه کرده و به همین دلیل به «خیام انگلیسی» شهرت یافته‌ است. از محققان ایرانی نیز سید علی میرافضلی تحقیقات بسیاری در حوزه خیام‌شناسی انجام داده است. یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین کار‌های خیام سر و سامان دادن و سرپرستی محاسبات گاه‌شماری در ایران، در دوره وزارت خواجه‌ نظام‌الملک، وزیر سلجوقیان است. مطالعات و تحقیقات او درباره اصل پنجم اقلیدس نام او را به عنوان دانشمندی ریاضی‌دان مشهور کرد. خیام در جبر و مقابله کتابی از خود به جا گذاشت که به نام خود او شهرت دارد.
کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌‌خیام / ۹» را اسماعیل هنرمندنیا نوشته و فاطمه شیرمحمدی تصویرگری کرده و انتشارات سایه‌گستر (کتاب‌‌های توت‌فرنگی) به سال ۱۳۹۵ در ۱۲ صفحه برای دومین بار منتشر کرده است.