کتاب «دستور زبان فارسی معاصر» نوشته ژیلبر لازار ترجمه مهستی بحرینی با توضیحات و حواشی هرمز میلانیان / انتشارات هرمسgrammaire du persion contemporain

کتاب «‌‌دستور زبان فارسی معاصر» که در سال ۱۹۵۴ تألیف شده و در ۱۹۵۷ در فرانسه به چاپ رسیده، نخستین دستور زبانی است که به زبان زنده نوشتاری و گفتاری امروز پرداخته و در صورت لزوم به کاربردهای عامیانه نیز اشاره کرده است. این کتاب، گذشته از شمول بر مباحث دستوری، از رویکردی زبان‌شناختی نیز برخوردار است و از این دیدگاه، تفاوتی قابل ملاحظه میان آن و دستور زبان‌های جامع موجود احساس می‌شود. ژیلبر لازار در این کتاب با نگاهی موشکافانه، نکته‌سنج و بی‌طرفانه و با پرداختن به مسائلی که کمتر به آن‌ها توجه شده است، خصوصیات آوایی، صرفی و نحوی و نیز چگونگی شکل‌گیری واژه‌ها را در زبان فارسی معاصر تبیین می‌کند و گاه نیز به کشف ویژگی‌هایی در عناصر سازنده زبان و روابط میان آن‌ها دست می‌یابد که طرح آن‌ها در نوشته‌های دستورنویسان فارسی‌زبان پیش از او سابقه نداشته است. نمونه‌هایی که از زبان فارسی معاصر در این دستور زبان ارائه شده، بر اساس آثار نویسندگانی چون صادق هدایت، صادق چوبک، علی دشتی، جمال‌زاده، و ادیبان و متن‌شناسانی چون محمد قزوینی، ملک‌الشعرا بهار، کسروی، مجتبی مینوی، و نیز نوشته‌های روزنامه‌ها و مجلات و سرانجام شنیده‌های مؤلف هنگام اقامتش در ایران بوده که در متن اصلی و نیز در برگردان فارسی عیناً با رعایت شیوه املای هر نوشته‌ای نقل شده است. در جریان توصیف دستور زبان، کوشش شده تا حد امکان تفاوت‌هایی که میان کاربرد ادبی و زبان روزمره در فارسی وجود دارد و نسبتاً نمایان است مشخص شود.
کتاب «دستور زبان فارسی معاصر» را ژیلبر لازار نوشته و مهستی بحرینی ترجمه کرده و هرمز میلانیان بر آن حاشیه نوشته و انتشارات هرمس به سال ۱۳۹۸ در ۳۳۴ صفحه برای چهارمین بار منتشر کرده است.