کتاب «صوفیان و بوداییان» نوشته محمدرضا عدلی / انتشارات هرمس

در بسیاری از سنت‌های دینی ساختار اجتماعی ویژه‌ای شکل گرفته است که می‌توان آن را تحت عنوان کلی طریقه‌های رهبانی توصیف و تبیین کرد. کتاب «صوفیان و بوداییان» به بررسی سیری در تصوف اسلامی و رهبانیت بودایی می‌پردازد. این اثر یک پژوهش تطبیقی را میان آداب و سنن رهبانی در فرهنگ‌های گوناگون مورد بررسی قرار می‌دهد. این کتاب از 4 فصل عمده تشکیل شده که محمدرضا عدلی در هر یک از فصول آن، راه و روش صوفیان و بوداییان را زیر ذره‌بین می‌برد. فصل نخست کتاب که رهبانیت یا سلوک صوفیانه نام گرفته، به انواع مختلف و ویژگی‌های مشترک طریقه‌های رهبانی، اعمال و وظایف، سنن متفاوت نظیر سنت هندویی، یهودی، مسیحی، یونانی، رومی و سنت رهبانی در ایران باستان می پردازد. دومین فصل کتاب، به رهبانیت بودایی اختصاص یافته و باورهای دینی هند را قبل و بعد از ظهور بودا بررسی می‌کند. علاوه بر آن آداب و قوانین رهبانیت بودایی، قوانین منزلگاه‌های راهبان و اسباب و اثاثیه آن، آداب معاشرت، البسه، اغذیه، دارایی‌های شخصی، آداب خلوت و انزوا، آیین و مناسک در رهبانیت بودایی در این قسمت بررسی می‌شود. محمدرضا عدلی در فصل سوم خانقاه و طریقت را در تصوف اسلامی تشریح می‌نماید و از سلسله‌های مختلف و آداب خانقاه و شرایط تشرف گرفته تا قوانین معیشت، خلوت و انزوای صوفیان، همه را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. فصل چهارم و نهایی کتاب «صوفیان و بوداییان» به بررسی رهبانیت بودایی و تصوف اسلامی در کنار هم می‌پردازد و روابط بوداییان و مسلمانان و همچنین بازتاب عقاید آن‌ها در منابع و اندیشه‌های یکدیگر را برمی‌شمرد.
کتاب «صوفیان و بوداییان» را محمدرضا عدلی نوشته و انتشارات هرمس به سال 1400 در 407 صفحه برای سومین بار منتشر کرده است.