کتاب «جامعه‌شناسی فرهنگ» نوشته روبرت ونسو ترجمه مصطفی مهرآیین / انتشارات کرگدنnew directions in the study of culture

روبرت ونسو جامعه‌شناس آمریکایی در 3 حوزه جامعه‌شناسی فرهنگ، جامعه‌شناسی دین و جامعه‌شناسی نیکی و مراقبت می‌نویسد. او دارای آثار بسیاری است و 3 اثر برجسته او عبارت است از: «تحلیل فرهنگی»، «معنا و نظم اخلاقی» و «اجتماعات گفتمانی». چه شرایط تاریخی زمینه‌ساز شکل‌گیری اندیشه‌ای نو در جامعه می‌شود و چه عواملی محتوا و جهت‌گیری این اندیشه را شکل می‌دهد؟ در پاسخ به این پرسش، 2 رویکرد کلی در جامعه‌شناسی فرهنگ قابل تشخیص است. در یک سو، جامعه‌شناسانی قرار دارند که وظیفه جامعه‌شناسی فرهنگ را نشان دادن تأثیر یکسویه جامعه بر فرهنگ می‌دانند. در سوی دیگر، جامعه‌شناسانی هستند که به استقلال فرهنگ معتقدند و فرهنگ را چیزی بیش از بازتاب صرف جامعه می‌دانند. روبرت ونسو در کتاب «جامعه‌شناسی فرهنگ» در پی پاسخ گفتن به 3 پرسش بنیادی درباره جنبش‌های اصلاح دینی، روشنگری و سوسیالیسم اروپایی است. چه شرایطی زمینه‌ساز شکل‌گیری این جنبش‌ها در تاریخ تحول سرمایه‌داری اروپا شد؟ چه عواملی منابع و فضای اجتماعی لازم برای تولید و رشد این گفتمان‌های فرهنگی را فراهم می‌آورد؟ و چه عواملی ساختار درونی و محتوای این گفتمان‌ها را تعیین می‌کند؟ آن‌چه پژوهش ونسو را از پژوهش‌های پیشین متمایز می‌کند این است که او پاسخش را مبتنی بر دریافتی تازه از فرهنگ و ساختار اجتماعی مطرح می‌کند. او در تقابل با 3 نظریه تطابق فرهنگی، مشروعیت طبقاتی و محرومیت نسبی و با به چالش کشیدن مفروضات ذهن‌گرایانه آن‌ها، رویکردی تازه به روابط میان اندیشه و ساختار اجتماعی عرضه می‌کند. به اعتقاد ونسو، در این نظریه‌ها به فرهنگ نه به عنوان محصولی عینی، بلکه به عنوان عنصری ذهنی نگریسته می‌شود. رویکرد ونسو به فرهنگ، یعنی رویکرد عینی، دربرگیرنده اندیشه‌هایی است که آن را از نظریه‌های متفکران کلاسیک جدا می‌سازد.
کتاب «جامعه‌شناسی فرهنگ» را روبرت ونسو نوشته و مصطفی مهرآیین ترجمه کرده و انتشارات کرگدن به سال 1401 در 256 صفحه برای سومین بار منتشر کرده است.