کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌‌آشنایی با نقد ادبی» نوشته عبدالحسین زرین‌کوب / انتشارات سخن

در ایران آن‌قدر که بایسته است به نقد عملی و ادبیات انتقادی توجه نشده و به آن اهمیت داده نشده است. اصولاً می‌توان گفت که ایرانیان دقت و فرصت و ذوق خود را بیشتر صرف موضوعات ادبی دیگر کرده‌اند. از این رو به استثنای بعضی موارد، اثر زیادی از نقد نظری در ادبیات ایران نیست. در کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌آشنایی با نقد ادبی» مبادی و روش‌های نقد ادبی و تاریخ تحول فکر انتقادی به اجمال بیان شده است. وسعت قلمرو مباحث این کتاب شاید تا اندازه‌ای مجال تحقیق در جزئیات را تنگ کرده باشد، اما در تتبع اسناد و مآخذ مختلف، به قدر مقدور از هیچ کوششی دریغ نشده است. در بخش‌های نخستین کتاب از مباحث نقد نظری و مبانی و طرق نقادی سخن رفته است. این مباحث یک نوع مطالعه تطبیقی در نقد ادبی است؛ کار نویسنده در این بخش‌ها جمع و تطبیق اقوال و آرای ارباب نظر در این مسائل ‌و تحقیق و اجتهاد در آن‌هاست. استاد زرین‌کوب در این کتاب از تحقیق تاریخ نقادی ایران از آرا و عقایدی نیز که تذکره‌نویسان در ضمن ترجمه احوال شاعران به دست می‌دهند، غافل نبوده‌‌ است. در فصل‌های بعدی فصلی جداگانه به تاریخ نقد ادبی در یونان و روم، اختصاص داده شده که فقط جهت تبیین مطالب و اشارات مندرج در فصول و گفتارهای نخستین کتاب است. این فصل همچنین برای تقدیر نسبتاً درستی از آن میراث گرانمایه بوده است؛ میراثی که از فرهنگ یونان و روم قدیم به ادب مسلمین خاصه اقوام عرب و ایرانی و همچنین به همه عالم رسیده است. نویسنده در تدوین این فصل بر مطالعات و تتبعات محققان قدیم و جدید اروپا و تحقیقاتی که یونان‌شناسان و لاتینی‌شناسان بزرگ و نام‌آور فرنگی در این باب کرده‌اند، اعتماد کرده است، ولیکن در تحلیل و نقل و تخلیص متون همه‌ جا بر ترجمه‌های معتبر و مشهور انگلیسی و فرانسوی اتکا کرده است.
کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌‌آشنایی با نقد ادبی» را عبدالحسین زرین‌کوب نوشته و انتشارات سخن به سال ۱۳۹۲ در ۵۰۸ صفحه برای نهمین بار منتشر کرده است.