کتاب «هنر، خیال، زیبایی» نوشته مریم جعفری / انتشارات کرگدن

در کتاب «هنر، خیال، زیبایی»، مریم جعفری مسائل حوزه‌ زیبایی‌شناسی را، که یکی از شاخه‌های مهم فلسفه است، بر کتاب «فیه ما فیه» مولانا جلال‌الدین بلخی، یکی از بزرگ‌ترین و پرآوازه‌ترین نمایندگان سنت فرهنگی ایران و جهان اسلام، عرضه کرده و پاسخ‌های «فیه ما فیه» را به برخی از پرسش‌های زیبایی‌شناسی ذکر کرده است. چنان که پیدا و کاملاً طبیعی است، از میان خیل عظیم پرسش‌های افراد ناظر به زیبایی‌شناسی، «فیه ما فیه» فقط به معدودی پاسخ داده‌ است و در باب بقیه ساکت بوده است. شاید بتوان گفت که پرسش‌هایی که «فیه ما فیه» به آن‌ها پاسخ داده است بدین صورت دسته‌بندی می‌شود. مسائل مربوط به فلسفه‌ هنر و ناظر به مفهوم هنر: تعریف هنر و تقلید و آفرینش هنری؛ مسائل مربوط به فلسفه‌ هنر و ناظر به کارکرد هنر: خودابرازگری و فرایند آفرینش هنری، هنر و لذت؛ مسائل مربوط به فلسفه‌ زیبایی: مفهوم زیبایی، زیبایی و کمال، زیبایی و شکوهمندی، زیبایی و لطف، و زیبایی و مطبوعیت، آفاقی یا انفسی یا آفاقی – انفسی بودن زیبایی و مسائل مربوط به فلسفه‌ نقد. نقد زیبایی‌شناختی تنها رویکرد پژوهشی‌ نیست که می‌توان در مواجهه با آثار یک هنرمند اتخاذ کرد. رویکرد دیگر این است که نظریه هنری پنهان در پس آثار هنرمند را بیرون بکشیم؛ چرا که بالأخره هر هنرمندی نظریه‌ هنری در پس ذهنش دارد و بر اساس آن است که دست در تولید هنری می‌کند؛ حال بعضی نظریه هنری خود را بدون استدلال و گفت‌وگو انتخاب کرده‌اند و بعضی دیگر هم با استدلال و از خلال بحث. یعنی امکان ندارد کسی به خلق هنری روی آورد، مگر اینکه در ذهن و ضمیرش تصوری از هنرمند و کار هنری داشته باشد.
کتاب «هنر، خیال، زیبایی» را مریم جعفری نوشته‌ و پریا عباسی ویرایش کرده‌ و انتشارات کرگدن به سال 1398 در 424 صفحه برای دومین بار منتشر کرده است.