کتاب «فیلسوف تودار و رباعیات بودار» نوشته علی‌اصغر سیدغراب ترجمه مصطفی حسینی / انتشارات هرمسthe great "umar khayyam, a global recception of the rubaiyat"

عمر خیام یکی از پرآوازه‌ترین شاعران ایرانی در آن سوی مرزهاست. این آوازه، از سویی مرهون مضامین ابدی رباعیات اندک‌شمار اوست که به زبانی گیرا و پخته و در قالبی موجز و آهنگین سروده شده‌اند و از دیگرسو، به دلیل ترجمه استادانه ادوارد فیتز جرالد شاعر و مترجم انگلیسی است. این حقیقت که شعر خیام از رهگذر ترجمه منظوم فیتز جرالد، اندک‌اندک جهان غرب را درنوردید، بر هیچ‌کسی پوشیده نیست. شاید یکی از علل شهرت فراوان و حسن قبول شعر خیام این است که شعر او ترجمان سرگشتگی‌ها و درماندگی‌های انسان غربی بود؛ گویی خیام از زبان او سخن می‌راند. کتاب «فیلسوف تودار و رباعیات بودار» که زیر نظر دکتر علی‌اصغر سیدغراب استاد برجسته ادبیات فارسی دانشگاه لیدن هلند گردآوری شده، حاوی مقالاتی پربار درباره حسن قبول رباعیات عمر خیام در کشورهای مختلف جهان است. مقالات این دفتر گران‌مایه همگی نکته‌آموز و بدیع است و خواننده در نتیجه مطالعه آن‌ها به انبوه اطلاعاتی مفید درباره شعر خیام در دیگر کشورها دست پیدا می‌کند. مقالات کتاب، هرچند مستقل هستند، اما رشته‌ای نامرئی، اندیشه خیامی آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد. افزون بر این‌ها، کتاب در حکم رمانی جذاب و گیراست که خواننده را همراه شعر خیام، تفرج‌کنان به سفری شورانگیز در چهارگوشه جهان می‌برد. پذیرش خیام در ایران در 3 مقاله بررسی شده است. در این کتاب پذیرش رباعیات خیام علاوه بر ایران در کشورهای عربی، ترکیه، هلند، روسیه، گرجستان، هندوستان و همچنین در انگلستان به ویژه در عصر ویکتوریا بررسی شده است.
کتاب «فیلسوف تودار و رباعیات بودار» را علی‌اصغر سیدغراب نوشته و مصطفی حسینی ترجمه کرده‌‌ و انتشارات هرمس به سال 1400 در 736 صفحه برای چهارمین بار منتشر کرده است.