کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌غزلیات سعدی» با مقدمه حسین الهی قمشه‌ای و نقاشی محمود فرشچیان و خوشنگاری کاوه اخوین / انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویاthe Ghazals of sadi

شیخ مصلح‌الدین سعدی شیرازی از بزرگ‌ترین سخن‌سرایان جهان است. در میان پارسی‌زبانان یکی دو تن بیشتر نیستند که بتوانند با او برابری کنند. در ایران از جهت شهرت کم‌نظیر است و خاص و عام او را می‌شناسند. در خارج از ایران هم خواص به بزرگی او پی برده‌اند. از احوال و شرح زندگانی او چندان معلوماتی در دست نیست؛ آنچه می‌توان از روی تحقیق گفت این است که خانواده شیخ سعدی همه از عالمان دین بوده‌اند. او در شیراز متولد شد و در جوانی به بغداد رفت و در مدرسه نظامیه درس خواند. او در سال ۶۵۵ هجری کتاب معروف بوستان را به نظم درآورد و یک سال بعد هم گلستان را تصنیف کرد و به پسر ابوبکر که سعد نام داشت عرضه کرد و از آن پس هم تخلص سعدی را برای خود برگزید. سعدی سلطان مسلم ملک سخن بوده و تسلط او در بیان از همه کس بیشتر است. هر معنایی را به عبارتی ادا می‌کند که از آن بهتر و زیباتر و موجزتر ممکن نیست. سخنش حشو و زواید ندارد و سرمشق سخن‌گویی است. شیخ سعدی همان شیوه را نه تنها در نظم بلکه در نثر نیز به کار برده است، چنان‌که نثرش مزه شعر و شعرش روانی نثر دارد. معروف است که کلامش از روشنی و روانی سهل و ممتنع است؛ این نکته‌ای است که از قدیم همه درباره هنر او گفته‌اند و همه می‌دانند. سعدی حدود ۷۰۰ غزل دارد. او در سرایش غزلیات خود بیشتر به زبان سنایی و انوری توجه داشته‌ است. بسیاری از صاحب‌نظران بر این عقیده‌اند که غزل در اشعار سعدی و حافظ به اوج خود رسیده‌ است. علی دشتی وجه تمایز سعدی از دیگر غزل‌سرایان را در طنین و ترنمی می‌داند که در اشعار و به‌خصوص غزلیات وی وجود دارد. به تعبیر وی موزونی و خوش‌آهنگی کلام در غزلیات سعدی به سادگی قابل توصیف نیست و آن را به یک منحنی یا دایره تشبیه می‌کند که در آن پیوستگی واژگان با هیچ زاویه‌ای شکسته نمی‌شود. کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌غزلیات سعدی» اثری نفیس و ارزشمند است که با مینیاتورهای استاد مسلم این هنر یعنی استاد فرشچیان مزین شده است. خط نستعلیق این اثر گران‌بها هم هنر دست کاوه اخوین است. بخشی از غزل‌ها در بخش دوم کتاب به انگلیسی برگردانده شده و بر ارزش کتاب افزوده است.
کتاب «‌‌‌‌‌‌‌‌‌غزلیات سعدی» را حسین الهی قمشه‌ای مقدمه‌نویسی کرده و محمود فرشچیان نقاشی کرده و کاوه اخوین خوشنگاری کرده و انتشارات خانه فرهنگ و هنر گویا به سال ۱۴۰۰ در ۳۴۰ صفحه برای پنجمین بار منتشر کرده است.